هدف تحقیق حاضر بدست آوردن نسبت طول دوره بعد از گرده افشانی به قبل از گرده افشانی و نحوه ارتباط آن با عملکرد دانه در گندم بود. تعداد 81 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان تحت شرایط فاریاب در سال زراعی 90-1389 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد مقدار درجه روز رشد کاشت- گرده افشانی بین 1584-1287، کاشت- رسیدگی فیزیولوژیک بین 2265-2076 و گرده افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک بین 847-644 درجه سانتیگراد متغیر بود. میانگین ارقام نشان داد از کل درجه روز رشد تجمع یافته، 65 درصد در فاصله کاشت تا گرده افشانی و 35 درصد در فاصله گرده افشانی تا رسیدگی تجمع یافته است. به عبارتی دیگر نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی 54/0 بود. زمانی که ارقام گندم بصورت جداگانه بررسی گردید، مشخص شد که نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی بین 43/0 تا 63/0 متغیر می باشد. اثر زمان گرده افشانی در تغییرات نسبت مذکور به مراتب بیشتر از اثر زمان رسیدگی فیزیولوژیک بود. بررسی رگرسیونی بین نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی و عملکرد دانه نشان داد که ارتباط دو صفت مذکور به صورت تابع درجه دوم می باشد. بطوریکه افزایش نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی تا 57/0 باعث افزایش عملکرد دانه شد. در نسبت های بین 61/0-57/0 عملکرد دانه ثابت و در نسبت های بالاتر از 61/0، عملکرد دانه کاهش یافت. این امر نشان می دهد که باید یک تعادلی بین طول دوره بعد و قبل از گرده افشانی در گندم وجود داشته باشد تا حداکثر عملکرد دانه حاصل شود.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.   لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

سابقه و هدف: کینوا (Chenopodium quinoa) گیاه هالوفیت اختیاری می باشد که برای کشت در اراضی شور نیز مورد توجه قرارگرفته است. اگر چه بیشتری مطالعات نیاز غذایی کینوا بر مدیریت مصرف نیتروژن متمرکز است ولی شرایط اقلیمی و تولید ارگانیک این گیاه در کشورهای مبداء مانند بولیوی و پرو، باعث شده گیاه از بقایای کود محصول قبلی استفاده کرده مدیریت مصرف کود اوره و سایر عناصر پرمصرف و کم مصرف کمتر مورد بررسی قرار گیرد (19). در این شرایط مصرف بهینه کود خصوصاً کودهای نیتروژنی به منظور جلوگیری از ورس، امکان برداشت مکانیزه و افزایش عملکرد اهمیت زیادی دارد. شرایط اقلیمی تاثیر بسیار زیادی در عملکرد کینوا دارد. مهمترین تنش در فلات مرکزی علاوه بر شوری، تنش گرما در دوره گرده افشانی و پرشدن دانه است که موجب کاهش شدید عملکرد می-شود (21). هدف از این آزمایش مدیریت بهینه کود نیتروژن در شرایط متغییر محیطی است. مواد و روش ها: به منظور بررسی تعیین نیاز کودی کینوا در شرایط نرمال و تنش گرما در دوره گرده افشانی آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات شوری صدوق یزد انجام شد. ترکیبات تیماری شامل 9 تیمار با مقادیر مختلف نیتروژن ( 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط (دو تقسیط هنگام کشت و اوایل غنچه دهی و سه تقسیط هنگام کاشت، اوایل غنچه دهی و اوایل گلدهی) بعلاوه یک تیمار شاهد بدون مصرف کود در سه تکرار بود. کشت کینوا رقم تیتیکاکا در تاریخ 11 شهریور 1396 و 16 مرداد 1397 انجام گردید. شوری آب آبیاری بعد از کشت dS/m 8 و سپس هر دو هفته یکبار با آب شوری dS/m 14 آبیاری شد. بعد از برداشت عملکرد و اجزای عملکرد و درصد نیتروژن دانه اندازه گیری شد. میزان کارایی مصرف نیتروژن، سودمندی جزئی، بازیافت نیتروژن مصرفی و میزان درجه روز رشد مورد نیاز هر مرحله رشدی محاسبه گردید. تجزیه داده ها در هر سال به دلیل معنی دار بودن آزمون بارتلت بطور جداگانه با نرام افزار SAS v9. 1 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که سطح کاربرد تیمار کودی بر عملکرد و زیست توده تولیدی تاثیر معنی دار داشت. در سال اول بیشترین عملکرد دانه در سطح کود 200 کیلوگرم در هکتار با عملکرد 2 تن در هکتار بدست آمد. در سطوح پایان کودی کارایی جذب و میزان بازیافت نیتروژن مصرفی بیشتر بود و تیمارهای سه تقسیط بهتر از دو تقسیط بود. در سطوح بالای کود تاثیر تقسیط کمتر از سطوح پایین تر کود بود. میزان برداشت نیتروژن در دسترس در تیمار شاهد 8/2 و در تیمار 200 کیلوگرم در هکتار 3/6 گرم در متر مربع بود. بیشترین کارایی بازیافت در تیمار 50 کیلوگرم و 3 تقسیط مشاهده شد. درصد نیتروژن دانه در شاهد بطورمعنی داری کمتر از تیمارهای کودی بود و بین تیمارهای کودی اختلاف معنی دار مشاهده نشد که نشان دهنده توانایی گیاه در کارایی بازیافت نیتروژن به دانه و حفظ درصد پروتئین در سیستم های کم نهاده تحت تنش شوری است. در سال دوم تنش گرما در دوره گرده افشانی موجب شد عملکرد دانه و میزان برداشت نیتروژن به ترتیب 62 و 59 درصد کاهش یابد. تاثیر تنش گرمایی در دوره گرده افشانی کینوا موجب کاهش کارایی استفاده از کود و کاهش شدید عملکرد شد ولی بر درصد نیتروژن دانه و وزن هزار دانه تاثیری نداشت. نتیجه گیری: نیاز کودی، کارایی استفاده از کود و بازیافت نیتروژن دانه کینوا تحت تاثیر شرایط اقلیمی مختلف تغییر کرد، گرچه درصد نیتروژن تجمع یافته در دانه تغییر معنی داری نداشت، بنابراین نیاز است جهت رسیدن به نتیجه مطلوب مدیریت کودی در شرایط اقلیمی و خاکی متفاوت تعیین شود.

برای بررسی میزان سازگاری و تعیین بهترین گرده زای مناسب برای ارقام روغنی، بلیدی ماری و مانزانیلا در سالهای 1378 - 1376 تیمارهای گرده افشانی بصورت گرده افشانی آزاد و دگر گرده افشانی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که کلیه ارقام مورد مطالعه دارای خود ناسازگاری می باشد. اما درجه خود ناسازگاری تحت تاثیر عوامل رقم و سال می باشد. در بررسی رشد لوله گرده به روش رنگ آمیزی با آنیلین آبی، خود ناسازگاری موجود در زیتون بصورت گامتوفیتیک تشخیص داده شد. در تلاقی متقابل بین بعضی از ارقام نیز ناسازگاری وجود داشت. ولی این روابط بصورت متقابل نبود. با توجه به شاخص سازگاری بهترین گرده زا برای ارقام مورد مطالعه برحسب اولویت به ترتیب زیر تعیین گردید. 1- روغنی: زرد، لچینو، بلیدی، روغنی و مانزانیلا. 2- ماری: مانزانیلا، ماری و زرد. 3- بلیدی: ماری، روغنی، لچینو، بلیدی و مانزنیلا. 4- مانزانیلا: زرد، ماری، بلیدی و مانزانیلا.

1به منظور ارزیابی اثرهای گرده نخل جزایرقناری بر ویژگی های میوه ارقام تجاری خرمای مجول و برحی و امکان استفاده از گرده این گونه برای گرده افشانی نخل خرما، پژوهش حاضر در دو سال متوالی در پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری انجام گرفت. این پژوهش به صورت دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار نوع گرده (نخل قناری، نژادگان 1 (G1)، نخل قناری، نژادگان 2 (G2)  و غنامی قرمز (شاهد)) در سه تکرار روی ارقام برحی و مجول (18 اصله درخت 15 ساله) انجام شد و هر نخل به عنوان یک واحد آزمایشی در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج، ویژگی های درصد میوه نشینی، درصد پارتنوکارپی و ریزش میوه در رقم برحی تحت تاثیر منبع گرده قرار نگرفت و تفاوت چشمگیری بین گرده نخل جزایر قناری و گرده غنامی قرمز (شاهد) مشاهده نشد، اما این ویژگی ها در رقم مجول تحت تاثیر منبع گرده قرار گرفت. گرده نخل جزایر قناری در مقایسه با گرده غنامی قرمز (شاهد) موجب کاهش چشمگیر وزن بذر، طول و قطر بذر میوه های رقم برحی شدند، اما ویژگی های بذر در رقم مجول با چنین روندی تحت تاثیر گرده نخل جزایر قناری قرا نگرفت. گرده های نخل جزایر قناری ویژگی های کیفی میوه خرما ارقام برحی و مجول را نیز تحت تاثیر قرار دادند. به طور کلی، در شرایط کمبود گرده نخل خرما، استفاده از گرده نخل جزایر قناری (به میزان 3 گرم گرده برای هر اسپات) برای گرده افشانی خرما رقم برحی توصیه می شود و برای دیگر ارقام نیاز به بررسی بیشتر دارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

بادام (Prunus dulcis) یکی از مهمترین میوه های خشک مناطق معتدله است که اکثر ارقام آن خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی نیاز به گرده دهنده مناسب و سازگار دارند، لذا بررسی چگونگی تشکیل میوه و تعیین سازگاری ارقام مختلف از اهمیت بالایی در صنعت میوه کاری برخوردار است. از طرفی ایجاد ارقام خودسازگار بویژه در شرایط اقلیمی نامناسب برای گلدهی (دمای پایین) که فعالیت حشرات گرده افشان کننده به صورت کافی و مناسب نباشد از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش، رقم خودسازگار «سوپرنووآ» به عنوان پایه مادری با استفاده از دانه گرده ارقام «شاهرود21»، «شاهرود12»، «فراجیلو»، «4-10»، «11-5» و همچنین گرده رقم «سوپرنووآ» به عنوان پایه های پدری، با دو روش مختلف گرده افشانی شدند. طبق نتایج بدست آمده تمام ارقام مورد بررسی با رقم «سوپرنووآ» سازگار بودند. همچنین از نظر درصد تشکیل میوه بین ارقام (نوع دانه گرده) در مرحله 2 و 3 تفاوت معنی داری وجود داشت اما بین نوع گل های گرده افشانی شده رقم «سوپرنووآ» (اخته شده یا نشده) از نظر درصد تشکیل میوه تفاوتی مشاهده نگردید. گل های گرده افشانی شده رقم «سوپرنووآ» با گرده رقم «شاهرود 21» دارای بیشترین درصد تشکیل میوه بودند. همچنین کمترین درصد تشکیل میوه مربوط به گل های خودگرده افشانی شده رقم «سوپرنووآ» بود.